Wijn drinken en alcohol

Een recent artikel in het Engelse wijntijdschrift Decanter werpt nieuw licht op de effecten van alcohol gebruik. Voor wijndrinkers toch wel belangrijk om te weten.

Het alcoholniveau in ons bloed (BAG) blijkt namelijk zeer sterk af te hangen van de omstandigheden en de persoon en veel meer dan tot voor kort werd gedacht. Dit heeft voor een groot deel te maken met de afbraak van alcohol in ons lichaam die sterk verschilt van persoon tot persoon. Hoe beter iemand alcohol kan afbreken, hoe minder de concentratie in zijn bloed zal zijn. De snelheid waarmee je drinkt heeft eveneens een grote invloed, maar ook je geslacht, leeftijd, regelmatig of sporadisch drinkgedrag en of je er bij eet. Welke wijn je drinkt kan ook veel uitmaken, want daar zitten grote verschillen in wat alcoholgehalte betreft. Dat is de afgelopen decennia behoorlijk gestegen als gevolg van een later oogstmoment om zo meer smaak te krijgen. Een Riesling uit Noord Duitsland heeft vaak maar 11% alcohol of nog minder, maar voor een wijn uit een warm gebied is 15% tegenwoordig heel gewoon.

De afbraak van alcohol start in de maag waar het enzym alcoholdehydrogenase (ADH) een eerste stap doet in dat proces. Bij vrouwen werkt dat minder goed dan bij mannen waardoor vrouwen alcohol veel minder goed afbreken. De juiste oorzaak hiervan is nog onduidelijk, maar heeft wellicht te maken met minder ADH in de maag bij vrouwen of door de remmende invloed van oestrogeen. Verdere afbraak van alcohol gebeurt in de lever, ook door ADH. Een ander verschil is het watergehalte in het lichaam, dat bij mannen beduidend hoger is dan bij vrouwen. Hierdoor treedt een verdunningseffect op. Die verschillen leiden ertoe dat bij eenzelfde hoeveelheid geconsumeerde alcohol, het BAG bij vrouwen gemiddeld ongeveer tweemaal hoger is dan bij mannen*. Een zeer groot verschil dus.

Leeftijd speelt ook een belangrijke rol. Bij ouder worden zakt het ADH niveau en gaat het lichaam minder water en meer vet bevatten waardoor de afbraak steeds minder efficiënt wordt. Verder zijn er ook nog individuele verschillen bij de werking van het enzym die genetisch zijn bepaald, maar ook gewicht en watergehalte van het lichaam zijn belangrijke factoren.

Het BAG stijgt exponentieel naarmate het alcoholgehalte in de wijn hoger is. Als het alcohol stijgt van 12% naar 15%, een stijging van 25%, dan stijgt het BAG bij vrouwen met 33% en bij mannen zelfs met 43%.
Als wijn bij eten genuttigd wordt blijft het langer in de maag waardoor het enzym meer tijd krijgt zijn werk te doen hetgeen resulteert in een lagere BAG.

* Hiertoe is de ‘gemiddelde man’ van 80 kg vergeleken met de ‘gemiddelde vrouw’ van 60 kg. Beiden consumeerden twee glazen wijn van 175 ml over een periode van 90 minuten.